Huidige collectie

Schwarz, Mommie

Mommie Schwarz (1876-1942), Sardinevissers in Spanje

Olieverf op doek, afm. 90 x 100 cm, gesigneerd ‘Schwarz’ en gedateerd ‘1923’ rechts onder

Prijs: euro 7900

In februari 1923 gingen Schwarz en zijn partner Else Berg via Parijs naar de Côte Vermeille. Ze beleefden in deze kuststreek, grenzend aan Spanje, beiden een artistiek vruchtbare periode. Met de beroemde Parijs-Barcelona Express maakte Schwarz een korte treinrit van Banyuls naar Spanje en schilderde daar de Spaanse Sardinevissers.
Het lijkt of Schwarz een nieuwe weg was ingeslagen. Hij werkte in een hoog tempo aan schilderijen met reusachtige vissers. Typerend voor deze schilderijen is een wat verdraaid perspectief. De vissers staan rechtop in de kleine bootjes of op het strand. Ze zijn van onderaf geschilderd, waardoor ze extra groot lijken.

Herkomst:
-Bep van Doorn en haar man Ru Mulder.
Toelichting: Bep van Doorn logeerde al als jong meisje bij Else Berg en Mommie Schwarz. Samen met haar latere echtgenoot Ru Mulder (1902-1993) nam het echtpaar werk van Schwarz en Berg in bewaring na de Duitse inval. Ru Mulder, acteur en regisseur, beschikte over een grote auto voor het vervoer van decorstukken en nam uit het huis van Berg en Schwarz aan het Sarpathipark in Amsterdam met goedvinden van de kunstenaars o.a. de Sardinevissers mee.
-Else Mulder (geb.1927).
Toelichting: dochter van Bep van Doorn en Ru Mulder. Ze is vernoemd naar Else Berg.
-Klaas Beeldman (1944-2010).
Toelichting: Beeldman initieerde in 1989 in het Frans Hals Museum een tentoonstelling met werk van Else Berg en werkte mee aan de catalogus bij deze expositie. Hij had een galerie in Naarden.
-Martin Seegers Kunstbemiddeling.
Toelichting: Martin Seegers bood het schilderij aan op de Amsterdamse kunstbeurs PAN in 1996 waar het werd verkocht aan een particuliere verzamelaar uit Utrecht
-Particuliere eigenaar Utrecht
-Zoon van deze overleden particuliere eigenaar was de laatste eigenaar.

Tentoonstellingen:
-Voorjaarsexpositie Arti et Amicitiae,21-4 t/m 28-5-1928. Waarderende woorden over de Sardinevissers van Kasper Niehaus in De Telegraaf van 21-04-1928.
-Kunsthandel Aalderink en Co, december 1929. Openingstentoonstelling van deze nog steeds bestaande kunsthandel, nu aan Spiegelgracht in Amsterdam toen aan Singel 250. Kasper Niehaus schrijft in De Telegraaf van 29-12-1929: ‘Enkele werken van S.L. Schwarz herinneren mij eraan dat hij veel reisde in Italië, Spanje, Duitschland en Amerika, zoals die Spaansche sardinevisschers die hun netten binnenhalen. Hij schildert gaarne dat wat het bedrijf der visschers uitmaakt, het leven van werkers der zee.’
– ‘Rebel mijn hart’, tentoonstelling in Nieuwe Kerk Amsterdam 7 mei-18 juni 1995 bij ter gelegenheid van 50 jaar bevrijding. In gelijknamige catalogus groot afgebeeld op pag.199.
– Kunstbeurs PAN Amsterdam 5-13 oktober 1996
– Joods Historisch Museum Amsterdam 23 maart-24 juni 2012
Boek bij tentoonstelling: Linda Horn, ‘Else Berg en Mommie Schwarz, Kunstenaarspaar in Amsterdam 1910-1942’ Afbeelding pag.96
-Museum Dr8888. Tentoonstelling Palet van het Interbellum 15 december 2013-9 maart 2014.
Afbeelding in catalogus bij deze tentoonstelling pag. 147.

Overige literatuur:
-A.R. Weerts, ‘Twee schilders, S.L Schwarz en Else Berg’ De Hollandsche Revue 35, 1930, pag. 129-133. Afbeelding aan het begin van dit lovende artikel: ‘Hij is een der weinigen die het verstaan teeder en subtiel te zijn en daarbij toch in den opbouw van ieder werk een element van grootheid weet te bewaren.’
-Paul Citroen, ‘Palet, een boek gewijd aan de Hedendaagsche Nederlandsche Schilderkunst’ 1931. Afbeelding pag. 109 met titel ‘Sardinevisschers in Spanje’ Voor dit boek mochten de kunstenaars zelf een afbeelding kiezen. Blijkbaar beviel Schwarz het schilderij en koos hij hiervoor en gaf het de titel ‘Sardinevisschers in Spanje’.
-Adriaan Venema, ‘De Bergense School’ 1976, pag. 166-174.
-Anne Matena, ‘Bewogen verleden, Beelden van verstoord leven stilgezet’. Publicatie bij tentoonstelling in Museum Flehite, Amersfoort, 1995
– Arnold Ligthart, ‘Sardinevissers van Mommie Schwarz herontdekt’, Kunst- en Antiekrevue maart-april 1996, pag. 44-45. Met afbeelding. Ligthart noemt het schilderij een absoluut sleutelstuk in het oeuvre van Schwarz.
– Renée Smithuis, ‘De Bergense school op reis’ 2007. Publicatie bij tentoonstellingen in Museum Kranenburgh Bergen en Museum De Wieger, Deurne, afgebeeld pag. 24
– Kees van der Geer ‘Gerrit Willem van Blaaderen’2016. Afbeelding: pag.111. Met citaat van Kasper Niehaus waarin de criticus de ‘plasticiteit’ van de Sardinevissers prijst.
– Edward van Voolen en Linda Horn ‘Vermoorde kunst, werk van vermoorde Joodse kunstenaars’ ( boek bij tentoonstellingen in Museum Sjoel Elburg en Noord-Veluws Museum Nunspeet 2020), pag. 51-90 ‘Else Berg en Mommie Schwarz, een reconstructie van twee levens’.