Lucie van Dam van Isselt (1871-1949), Zinnia’s (recent verkocht)
olieverf op paneel, afm. 24 x 33 cm, gesigneerd rechts onder
te dateren ca. 1930
herkomst:
– Pien Plasschaert (1907-1999), zij trouwde in 1928 met Evert Ekker jr.(1899-1971), de oudste zoon van Lucie van Dam van Isselt uit haar huwelijk met Evert Ekker (1858-1943). Lucie en Evert sr. waren getrouwd van 1892 tot 1907. In 1909 trouwde Lucie met de kunstcriticus Albert Plasschaert van wie ze in 1922 scheidde. NB. Maria Augusta (‘Pien’) Plasschaert was een nicht van Albert Plasschaert, dochter van zijn broer Eduard Karel Plasschaert.
– Particuliere collectie Frankrijk: Pien Plasschaert trok in 1959 met haar man en twee dochters per trekschuit naar Frankrijk en bleef daar tot haar overlijden in 1999. Zij schonk het schilderijtje aan een vriendin, die de laatste eigenaar is.
Literatuur:
– Catalogus tentoonstelling Markiezenhof Bergen op Zoom, 1986, vergelijk catalogusnummers 42 en 85
– Wim Blok. Een leven in stillevens, 1999, vergelijk pag.52
– Lucie van Dam van Isselt, een markante Veerse joffer, 2021, vergelijk pag. 44 en 46
Lucie van Dam van Isselt, Cactussen
olieverf op paneel, afm 40 x 26,5 cm, gesigneerd rechts boven, te dateren 1920-1925
in originele lijst
herkomst: particuliere eigenaar, door de grootvader van de laatste eigenaar in de jaren ’20 van de vorige eeuw bij LvDvI in Veere gekocht.
In de jaren twintig schilderde Lucie van Dam van Isselt regelmatig ‘cactussen’. In de literatuur, hieronder vermeld, zien we veel afbeeldingen van dit onderwerp. Het lijkt erop dat de kunstenares de schilderijtjes maakte voor haar handelsvoorraad in samenwerking met de Antwerpse lijstenmaker A. Dirckx. Achterop is een sticker ‘Fabrique des cadres A. Dirckx’ Deze lijstenmaker bestaat niet meer, maar de sticker zien we terug op meer schilderijen van LvDvI.
Afbeeldingen van cactusschilderijen:
– Wim Blok, Lucie van Dam van Isselt, Catalogus Markiezenhof Bergen op Zoom, 1986: catalogusnummers 44, 45, 46, 64.
– Wim Blok, Lucie van Dam van Isselt, Een leven in stillevens, 1999, pag. 35, pag. 36 (2 afbeeldingen).
– Joost Bakker, Karen Ekker, Lucie van Dam van Isselt, een markante Veerse Joffer, 2021. pag. 47 (2 afbeeldingen).
– Anneke Oele e.a., Bloemen uit de kelder, negen kunstenaressen rond de eeuwwisseling, zonder jaartal. pag. 70.
Lucie van Dam van Isselt (1871-1949), Stilleven met kaars, lakstempel en zegelring
olieverf op paneel, afm. 26,5 x 35 cm, gesigneerd in blokletters op lakstaaf midden onder
te dateren ca. 1920
opgenomen in de online oeuvrecatalogus www.lucievandamvanisselt.nl in de rubriek ‘Stillevens’
De datering ca. 1920 is gebaseerd op het behangmotief op de achtergrond. We zien dat terug bij twee schilderijen van LvDvI die hetzelfde onderwerp hebbben. De schilderijen zijn afgebeeld in de catalogus van een tentoonstelling in De Markiezenhof in Bergen op Zoom op pag. 32. Beide met de titel ‘De eerste schoentjes’. In een andere catalogus ‘Een leven in stillevens’ schrijft Wim Blok dat dit thema van de kinderschoentjes misschien te maken heeft met de huwelijkscrisis tussen Lucie van Dam van Isselt en haar tweede echtgenoot Albert Plasschaert met wie ze vanaf 1909 getrouwd was. Ze scheidden in 1922.
Wim Blok zegt dat de huwelijksproblemen te maken hadden met de sterke kinderwens van Plasschaert waaraan Lucie niet wilde en kon voldoen, ook gezien haar leeftijd.
Is de voorstelling op ons schilderijtje ook een verwijzing naar deze relatieproblemen: een dichte doos met liefdesbrieven, een omgekeerde zegelring, een kaars waarin de lak van de lakstaaf gesmolten wordt? Kortom: wordt het einde van de liefdesrelatie bezegeld?
Lucie van Dam van Isselt (1871-1949), Beschilderd haardscherm
houten inklapbaar haardscherm beschilderd met bramen, afm. 73 x 65 cm, gesigneerd met initialen achterzijde.
herkomst: particuliere collectie, door de ouders van de laatste eigenenaresse direct verkregen uit de familie van Lucie van Dam van Isselt.
Lucie van Dam van Isselt beschilderde wel vaker voorwerpen. In het boek ‘Lucie van Dam van Isselt, een markante Veerse joffer'(2021) staan o.a. afgebeeld een beschilderde wieg en een kijkdoos/huis.
Lucie van Dam van Isselt (1871-1949), ‘Reseda en heliotropen’
olieverf op paneel, afm. 40,5 x 30.7 cm, gesigneerd rechts midden ‘L. v Dam v Isselt’, te dateren 1925, in oorspronkelijke, gerestaureerde lijst.
Tentoonstellingen
– Tentoonstelling op diverse plaatsen in Engeland in de zomer van 1925. Achterop bevindt zich een sticker met nummer 86200 van lijstenmaker/kunstvervoerder James Bourlet in Londen. Navraag bij Bourlet waar de reizende expositie te zien was, leverde niets op: het archief is vernietigd bij een brand. De jaarlijkse rondreizende hedendaagse Nederlandse kunsttentoonstelling werd in 1920 voor het eerst georganiseerd. Beschermvrouw was koningin Wilhelmina.
– Pictura, Den Haag, 16 oktober-6 november 1926, catalogusnummer 18, sticker achterzijde met titel ‘Reseda en heliotropen'(titel verkeerd overgenomen van sticker: ‘heliotrope’ is daar met ‘n’) en nummer 18 (catalogus in RKD, geschenk van Albert Plasschaert met wie Lucie van Dam van Isselt van 1909 tot 1922 getrouwd was).
– Markiezenhof, Bergen op Zoom, 17 mei-10 augustus 1986.
– Zeeuws Museum, Middelburg, 3 april-15 augustus 1999
Literatuur:
– Catalogus tentoonstelling Markiezenhof, nr.51, afgebeeld op pag. 25 met titel ‘Reseda en heliotrope’.
– Wim Blok, ‘Lucie van Dam van Isselt. Een leven in stillevens, afgebeeld pag. 40 met titel ‘Reseda en heliotrope’.
De reseda heeft trossen met kleine, gele bloemen, de naam heliotroop of zonnewende verwijst naar de gewoonte van deze plant met paarse bloemen om de bladeren steeds in de richting van de zon te draaien.
Lucie van Dam van Isselt (1871-1949), Kastanjes
olieverf op paneel, afm. 32 x 40 cm, gesigneerd r.o., te dateren ca. 1940
Vergelijk de olieverfschets ‘Kastanjes’ nummer 77 in de catalogus bij de tentoonstelling in de De Markiezenhof, Bergen op Zoom 17 mei-10 augustus 1986
Lucie van Dam van Isselt (1871-1949), Vetplant in bloei
olieverf op paneel, afm. 60 x 31 cm, gesigneerd rechts midden, te dateren ca. 1930-1935
Herkomst:
-Kunsthandel Gebroeders Koch Den Haag- Rotterdam (sticker achterzijde)
-particuliere collectie Domburg
-particuliere collectie Bergen (N-H)
Tentoonstellingen:
-Markiezenhof Bergen op Zoom, 17 mei-10 augustus 1986
-Zeeuws Museum Middelburg, 3 april-14 augustus 1999
Literatuur:
Catalogus Tentoonstelling Markiezenhof nr 62, afgebeeld op pag 27.
Lucie van Dam van Isselt (1871-1949), Duizendschonen in een tinnen vaasje en kommetje
olieverf op paneel, afm. 30 x 40 cm, gesigneerd r.o.
Zie de literatuur over de schilderes: een tinnen vaasje vinden we vaak terug op haar schilderijen.
Lucie van Dam van Isselt (1871-1949), Naaigerei
olieverf op paneel, afm. 39 x 29 cm, gesigneerd links onder, te dateren 1925-1930.
herkomst: erven Maria Cornelia Mantz-Belderok (1889-1978)
Maria Belderok, 18 jaar jonger dan Lucie van Dam van Isselt was een Middelburgse die naailes gaf aan Lucie van Dam van Isselt in de periode dat de kunstenares in Veere woonde. Lucie van Dam van Isselt maakte het schilderij speciaal voor haar vriendin Maria. Het bleef altijd in de familie en komt nu voor het eerst op de markt.
Een porseleinen beeldje zien we vaker op schilderijen van Lucie van Dam van Isselt afgebeeld. Zie hiervoor o.a. de website www.lucievandamvanisselt.nl, rubriek Stillevens.
Lucie van Dam van Isselt (1871-1949), Tinnen vaasje met meidoorn
olieverf op paneel, afm. 24 x 29 cm, gesigneerd rechts onder.
Lucie van Dam van Isselt beeldde het tinnen vaasje vele malen af.
Zie daarvoor de website over haar werk www.lucievandamvanisselt.nl
In Museum de Schotse Huizen in Veere is een overzichtstentoonstelling van haar werk te zien van 12 juni t/m 31 oktober 2021 ter gelegenheid van haar 150e geboortedag. Op het tentoonstellingsaffiche hetzelfde tinnen vaasje, nu met madeliefjes.
Lucie van Dam van Isselt (1871-1949), Tarbot in een porseleinen schaal
olieverf op paneel, afm. 45 x 60 cm, gesigneerd rechts onder, niet gedateerd, maar te dateren ca. 1944
Een schaal of een bord op een keukenaanrecht met fruit, eieren of asperges, tegeltjes aan de wand als achtergrond, de kunstenares pakte dit thema steeds weer op. Daarbij werd haar palet steeds helderder. Wim Blok, hij publiceerde twee boeken over de schilderes, plaatst dit visstilleven in de periode dat Lucie van Dam van Isselt ‘De Asperges’ schilderde. Zie Wim Blok, ‘Een leven in stillevens’, pag.51
Lucie van Dam van Isselt (1871-1949), Nestje met mereleitjes
olieverf op paneel, afm. 27 x 35 cm, gesigneerd rechts onder, te dateren ca. 1915
herkomst: particuliere Zeeuwse collectie
Eiersnoeren en nestjes, deze lentebodes komen regelmatig terug in het oeuvre van Lucie van Dam van Isselt.
Zie o.a. www.lucievandamvanisselt.nl en ga dan naar Stillevens.
Vergelijk ook afbeeldingen in Karen Ekker/ Joost Bakker ‘Lucie van Dam van Isselt, een markante Veerse Joffer’ pag.33.
Lucie van Dam van Isselt (1871-1949), Katje
olieverf op paneel, afm. 23,5 x 23,7 cm
herkomst: geschenk aan vrienden en via vererving naar de laatste eigenaar
Vergelijk de afbeeldingen van poezen in de Bergen op Zoom catalogus pag. 50, afbeelding 50 en pag. 36, afbeelding 101. Zie ook Wim Blok “Lucie van Dam van Isselt. Een leven in stillevens’ pag. 26 voor een afbeelding van een poes.
Lucie van Dam van Isselt (1871-1949), Stilleven met mosselen en stopfles
olieverf op paneel, afm. 40 x 50 cm, gesigneerd rechts onder, te dateren ca. 1942
herkomst: schoondochter Pien Plasschaert (zij was de partner van Evert Ekker, zoon van Lucie uit haar eerste huwelijk, en dochter van een broer van Albert Plasschaert, haar tweede echtgenoot) en via vererving naar de laatste eigenaar.
Vergelijk afbeeldingen in:
-Willem Blok ‘ Lucie van Dam van Isselt’ Bergen op Zoom, 1986 afbeelding 83, pag. 32 voor een vergelijkbaar stilleven met mosselen. Zie ook in dezelfde catalogus schilderijen met een ‘stopflesje’: afbeelding 71 (pag. 29), afbeelding 89 (pag.34).
In Wim Blok ‘Lucie van Dam van Isselt. Een leven in stillevens’, 1999, afbeeldingen pag. 54: ‘Pot met kwasten’ en pag. 55 ‘Kersen op een wit bord’.
-Karen Ekker/ Joost Bakker ‘Lucie van Dam van Isselt, een markante Veerse Joffer’ pag. 33
Lucie van Dam van Isselt (1871-1949), “Winter 1941”
olieverf op paneel, afm. 55,5 x 54 cm, gesigneerd r.o. te dateren januari 1941. Lucie van Dam van Isselt schrijft in haar dagboek dat ze op 11 januari en 13 januari 1941 aan het schilderij werkte.
achterzijde van het paneel: Duizendschonen in een groene vaas
NB. het kacheltje stond in de huiskamer van de schilderes. Zie de foto van haar en haar kleinzoon op pag. 4 van het boek ‘Lucie van Dam van Isselt, een markante Veers joffer’ Op die foto de zwarte schoorsteenmantel, het kacheltje met daarop de ketel.
Jos de Gruyter, criticus van Het Vaderland, recenseert een groepstentoonstelling in Pulchri in het najaar van 1941. Bij zijn artikel beeldt hij het schilderij af met de titel ‘Winter 1941’. Hij zegt het volgende over de inzending van de LvDvI: ” (…) breeder dan gewoonlijk voor haar doen Lucie van Dams (…) haar potkacheltje dat tot geestigen titel heeft ‘Winter 1941′
Vergelijk afbeeldingen in
– Wim Blok, ‘Lucie van Dam van Isselt’, Tentoonstelling Catalogus Markiezenhof, Bergen op Zoom, 1986, afbeeldingen 102, 108, 109 en 127 voor haar Veerse interieurs
– Wim Blok, ‘Lucie van Dam van Isselt. Een leven in stillevens’, 1999, afbeeldingen op pag. 44 (sleutel aan spijker!) en pag.47 voor de interieurs in haar Haagse jaren na 1934 toen ze uit Veere naar Den Haag verhuisde.
– Karen Ekker/ Joost Bakker Lucie van Dam van Isselt, een markante Veerse joffer’, pag.61
Lucie van Dam van Isselt (1871-1949), Margrieten in een witte vaas
olieverf op paneel, afm. 56 x 71 cm., gesigneerd rechts onder, te dateren ca. 1915
NB. het schilderij heeft een prominente plaats op de overzichtstentoonstelling met werk van Lucie van Dam van Isselt in Museum De Schotse Huizen, te zien tot 7 november 2021.
Dagblad Het Parool bespreekt de tentoonstelling op zaterdag 31-7-2021 en schrijft het volgende over het schilderij:
” Ze schilderde die enorme bos margrieten in 1915 en het lijkt wel of het boeket nog steeds meebeweegt met een zachte bries.”.
Het schilderij is ook afgebeeld op een anischtkaart.
Literatuur:
– Karen Ekker/ Joost Bakker, ‘Lucie van Dam van Isselt, een markante Veerse joffer’ afgebeeld pag. 49
– Wim Blok ‘Lucie van Dam van Isselt’ catalogus Markiezenhof Bergen op Zoom, 1986. vergelijk: pag. 32
– Wim Blok ‘Lucie van Dam van Isselt ‘Een leven in stillevens’. vergelijk: pag, 42 en 52
– Saskia de Bodt e.a. ‘Bloemstillevens uit Nederland en België 1870-1940’ Zwolle 1998
Lucie van Dam van Isselt (1871-1949), Pantoffelplant in aardewerken pot
olieverf op paneel, afm. 55 x 50 cm, gesigneerd rechts onder en te dateren ca. 1945
herkomst: Haagse vrienden van de kunstenares via vererving.
Lucie van Dam van Isselt (1871-1949), Stilleven met kastanjes
olieverf op paneel, afm. 40 x 50 cm, gesigneerd r.o. te dateren ca. 1945
Het Vrije Volk schreef op 20-7-1948 n.a.v. een tentoonstelling in Den Haag: ‘Waar dit gemakkelijk vlotte haar geen parten speelt, kan zij een uiterst gaaf, volledig mooi stilleven maken. Zie bv. nr. 17 ‘Kastanjes’met het rijke wit van de geopende vrucht.
Het spijkergat in de muur en en de langpootmug linksonder duiden op een later werk van de schilderes
Lucie van Dam van Isselt (1871-1949), Pronkbouquet
olieverf op paneel, afm. 46,5 x 63,5 cm, gesigneerd r.o. te dateren 1925-1926
verkocht aan particuliere verzamelaar, nu in collectie Zeeuws Museum Middelburg
Lucie van Dam van Isselt(1871-1949), Gele dotters aan de waterkant
olieverf op paneel, afm. 48 x 61 cm
gesigneerd r.o. te dateren ca. 1918
Lucie van Dam van Isselt verhuisde in 1907 naar Veere. Haar kunstenaarschap kwam in de jaren daarna tot volle ontplooiing. Rond 1918 maakte zij een aantal schilderijen van ‘Weidebloemen’. Vergelijk de drie schilderijen afgebeeld op pag. 19 in de Markiezenhof catalogus (1986) en het schilderij op pg. 32 in ‘Een leven in stillevens’ (1999)
Lucie van Dam van Isselt (1871-1949), Kievitseieren en sterkers op tinnen bord
olieverf op paneel, afm. 33 x 41 cm. gesigneerd r.o.
te dateren ca. 1935
herkomst: particuliere collectie Den Haag, erven van vrienden van Lucie van Dam Van Isselt.
Een schilderij met hetzelfde onderwerp bevindt zich in de collectie van het Van Abbe Museum in Eindhoven.
Zie het artikel van Jan Pieter Ekker in de bijlage van Het Parool 19 maart 2022.
Lucie van Dam van Isselt (1871-1949), Tinnen bord met peren
olieverf op paneel, afm. 25,5 x 35 cm, gesigneerd r.o.,te dateren 1937
herkomst: privécollectie van de kunstenares Jeanne Bieruma Oosting
Herkomst:
-Privé collectie: Jeanne Bieruma Oosting
-Galerie De Krijtkring Hoorn
-Particuliere collectie
Tentoonstelling:
-Huize Koninginnegracht 77, Den Haag, oktober 1938 (solo expositie)
-Markiezenhof, Bergen op Zoom, 17 mei-10 augustus 1986 (solo expositie)
Afgebeeld: catalogus van tentoonstelling in Markiezenhof, pag. 29, nummer 70
Andere literatuur over LvDvI:
-Wim Blok, ‘Lucie van Dam van Isselt, Een leven in stillevens’
-Francisca van Vloten,’ Nieuw licht, Jan Toorop en de Domburgsche tentoonstellingen 1911-1921′
-Francisca van Vloten/Joost Bakker ‘Domburgse dames en Veerse joffers’
-Joost Bakker, ‘Veere, Daar moest je geweest zijn’
-Karen Ekker/Joost Bakker ‘Lucie van Dam van Isselt, een markante Veerse Joffer’ vergelijk afbeelding op pag. 32
Zie ook de website over haar werk beheerd door Karen Ekker: www.lucievandamvanisselt.nl.
Lucie van Dam van Isselt noteert op 5-9-1937 in haar dagboek: “Ik schilder peren op een bord met klimopblaren.”
Het jaar daarop exposeert ze het schilderij op een solo expositie in Den Haag (zie boven).
De tentoonstelling wordt in kranten gerecenseerd. Een niet geïdentificeerde krant schrijft op 25-10-1938: ‘En aan denzelfden wand het breeder gepenseelde Bord met peren in donkergrijzen toon.’ Een andere krant, onbekende datum 1938: ‘nu en dan coquetteert zij een beetje met haar bekwaamheid; zoo met het spijkergat in den fond van een stilleven met peren, compositorisch van geen belang.’
Op 6 januari 1939 komt haar vriendin Jeanne Bieruma Oosting (1898-1994) langs en zij koopt het schilderij. Lucie van Dam van Isselt noteert die januaridag in haar dagboek: ‘Visita de Jeanne Oosting, compra las peras’
Het schilderij is tot de dood van Jeanne Oosting in 1994 in haar bezit gebleven (stempel achterzijde‘collectie Jeanne Oosting’). In 1986 leende ze het uit voor de tentoonstelling in Bergen op Zoom (vermelding achterzijde schilderij) Na haar overlijden ging het schilderij naar Galerie De Krijtkring in Hoorn die de schilderes Jeanne Oosting vertegenwoordigde (sticker achterzijde). De Krijtkring sloot haar deuren in 1998 en het schilderij kwam terecht in een particuliere collectie.
Op de achterzijde plakte Jeanne Oosting een ansichtkaart die Lucie van Dam van Isselt haar stuurde als bedankkaart voor verjaardagswensen van Jeanne Oosting. Lucie van Dam van Isselt was op 15 juni 1941 70 jaar geworden. Lucie van Dam schrijft op 19 juni terug en eindigt haar bedankje met de openhartige zin: “Ik ben van plan er alles uit te halen wat er uit te halen is, van wat me van het leven rest. Geen verspilling.”
In de recent verschenen biografie over Jeanne Bieruma Oosting ‘Geen tijd verliezen’ van Jolande Withuis wordt aan de vriendschap tussen Lucie van Dam van Isselt en Jeanne Oosting uitgebreid aandacht besteed. Ze kenden elkaar al uit de beginjaren in Veere van LvDvI, toen Jeanne Oosting regelmatig bij haar logeerde. Opvallend is dat de twee schilders blijkbaar gelijkgestemd in het leven stonden. Lucie van Dam van Isselt spreekt over ‘geen verspilling’ en Jeanne Oostings adagium is ‘geen tijd verliezen’.
Lucie van Dam van Isselt (1871-1949), l’ Inconnue de la Seine
Olieverf op paneel, afm. 43 x 32 cm gesigneerd r.o. te dateren 1914
Gedateerd en getiteld achterzijde 1914 en ‘Dode vrouw uit de Seine’
Annotatie verso: Huwelijksgeschenk van L.van Dam van Isselt en A. Plasschaert 1915 voor M. Kist
Marietje Kist was een Veerse vriendin van Lucie van Dam van Isselt
In het atelier Lucie van Dam van Isselt hing dit dodenmasker aan de muur. Zie o.a. het schilderij ‘Interieur atelier’ (1935). Op de website www.lucievandamvanisselt.nl nog een schilderij met het masker. Ook met de tinnen beker. De verblijfplaats van dit schilderij is onbekend.
De mysterieuze dood van het onbekende meisje opgedregd uit de Seine in 1902 sprak tot de verbeelding. Het dodenmasker werd in vele reproducties en afgietsels over Europa verspreid.
Het tinnen bekertje zien we ook terug op verschillende schilderijen. Zie in het boek ‘Een leven in stillevens’ het schilderij ‘Stilleven met boeken’ (1915)(pag. 29) en ‘De asperges’ (1944) op pag.51. Zie voor de tinnen beker ook de website lucievandamvanisselt.nl op een flink aantal schilderijen. Het is bekend dat de kunstenares dezelfde voorwerpen schikte en herschikte in verschillende schilderijen in verschillende periodes Ze heeft de tinnen beker dus meeverhuisd van Veere naar Den Haag.
Een criticus van NRC is over het schilderij te spreken en schrijft: “Mevrouw Lucie van Dam van Isselt heeft veel goeds ingezonden. Het gipsmasker van het verdronken meisje met wat bloemen in een bekertje is in een stemmig, beschaafd en indrukwekkend coloriet gehouden.”
Maria Viola, kunstcritica van het Algemeen Handelsblad: “Vooral het Stilleven is schoon; het stelt voor, hangend tegen blanken achtergrond en gezien van terzij, een pleistermasker, vrouwengelaat; een fleschje met groote losbladige, lichtrose en -gele bloemen en daarvóór een tinnen beker met kleiner bloempjes gevuld- alles op en tegen wit. De aard dezer kunst is die van fijne. kiesche bekoorlijkheid; in het heldere, rustige zich spreidende licht staan de stille dingen zedig en teer te leven; broos en toch niet tè brekelijk’