Harrie Kuijten (1883-1952), Vrouw in ligstoel
olieverf op doek, afm. 67 x 83 cm, gesigneerd links onder
herkomst: particuliere collectie
De hier afgebeelde vrouw zou de echtgenote van de schilder Leni van den Elsakker kunnen zijn.
Vergelijk de tekening van ‘Leni in ligstoel’ in de brochure ‘Leni, Kuijtens favoriete model’. Zelfde houding, zelfde ligstoel.
Literatuur:
– Willem Baars e.a.’Harrie Kuijten 1883-1952′ afgebeeld op pag. 127, catalogusnummer 103
– Hans Bayens e.a. ‘Leni, Kuijtens favoriete model’, zie tekening Leni op pag. 2
Harrie Kuijten (1883-1952), Hooikar in Groeter polder
olieverf op paneel, afm. 22 x 27 cm, gesigneerd en geannoteerd achterzijde ‘Harrie Kuijten Groet 1946’
herkomst:
– Matthieu Wiegman (1886-1971)
– via vererving naar de laatste eigenaar: achterkleinzoon van de schilder Matthieu Wiegman
Wiegman kocht of ruilde met Kuijten het schilderijtje in 1946. Kort na WO II, linnen was schaars, maakte Kuijten meer schilderijtjes op houten paneeltjes in de directe omgeving van zijn woonplaats Groet.
Harrie Kuijten (1883-1952) ‘ Dame met hoed’
olieverf op doek, afm. 70 x 56 cm, te dateren 1927, gesigneerd rechts onder ‘Harrie Kuijten’.
Herkomst:
– onderzoek naar eerste eigenaar in verkoopschrift Kuijten (volgt)
– collectie R. van Rompaey, België
– kunsthandel Elisabeth den Bieman de Haas, Spiegelstraat Amsterdam
– particuliere verzamelaar Noord-Holland sinds jaren negentig van de vorige eeuw.
Afgebeeld: Jan Juffermans ‘Harrie Kuijten 1883-1952’ (Alkmaar 1983) pag. 48 met titel ‘Dame met hoed’.
Het schilderij is een portret van Leni van den Elsakkker, tweede echtgenote van de schilder.
Vergelijk de tekening van dezelfde vrouw met hoed ‘Leni’, gedateerd 1927 in de brochure ‘Leni, Kuijtens favoriete model.
Harrie Kuijten (1883-1952), ‘Wienerin’
olieverf op doek, afm. 120 x 80 cm, gesigneerd, geannoteerd en gedateerd links onder ‘Harrie Kuijten Wien ’22’ (=1922)
titel ‘Wienerin’ en adres ‘Heerengracht 80’ in handschrift van de schilder op spieraam achterzijde. Toelichting:
Kuijten woonde van 27/11/1919 tot 2/12/1929 in Amsterdam op Herengracht 80 3 hoog.
Herkomst:
– onderzoek naar eerste eigenaar in verkoopschrift Kuijten (volgt)
– kunsthandel Renée Smithuis, Heiloo
– particuliere verzamelaar Noord-Holland sinds eind jaren ’80 van de vorige eeuw.
Afgebeeld: Willem Baars e.a. ‘Harrie Kuijten 1883-1952’ Amsterdam 1993, catalogusnummer 42, pag. 71.
Afgebeeld: Harrie Kuijten, een weerzien in Kortenhoef, pag. 26
NB. Vergelijk de afbeelding in boek met afbeelding na recente restauratie/schoonmaakbeurt
Kuijten kon na de Eerste Wereldoorlog weer reizen. In 1921 vertrok hij voor een studiereis naar Oostenrijk en Hongarije. Hij bleef ruim een jaar weg. Hij was gefascineerd door het uitgaansleven en tekende en schilderde caféscènes en orkestjes. Baars merkt op: ‘ De olieverfschilderijen die Kuijten uit Oostenrijk en Hongarije meenam waren meestal figuurstudies van mondaine vrouwen’ (pag.16-17)
Harrie Kuijten (1883-1952), ‘Chrysanten’
olieverf op doek, afm. 95 x 79 cm, gesigneerd links onder, te dateren ca. 1940
annotatie met titel op spieraam in handschrift van de schilder: Harrie Kuijten, Groet (NH). Chrysanten.
sticker achterzijde: Arti et Amicitiae, Rokin, hoek Spui, Amsterdam.
Afgebeeld: Harrie Kuijten, een weerzien in Kortenhoef pag. 40
herkomst: particuliere collectie. Op een tentoonstelling in Arti ( 3/3 – 31/3, 1941) gekocht door familie van de laatste eigenaar. Informatie uit verkoopschrift Harrie Kuijten.
Harrie Kuijten (1883-1952), Reguliersdwarsstraat
Olieverf op doek, afm. 45 x 55 cm, gesigneerd rechts onder, te dateren 1930.
Herkomst:
– Gekocht door Piet Boendermaker op atelier Kuijten in juli 1930, bron: verkoopschrift dat Kuijten bijhield van zijn verkopen.
– Na faillissement van Boendermaker in 1932 overgedragen aan de Bank voor Onroerende Zaken in Amsterdam.
– In najaar 1945 en 1946 werden in opdracht van de bank bij vestigingen van Vroom en Dreesmann in Amsterdam en Den Haag verkoopexposities gehouden van werken uit de collectie Boendermaker. Bij V&D in Amsterdam gekocht door een particuliere verzamelaar.
– Via vererving naar laatste eigenaar.
NB. Na het faillissement van Boendermaker laat de Bank voor Onroerende Zaken het beheer van een gedeelte van de collectie over aan Boendermaker, die altijd al ruimhartig uitleende. Hij kreeg er zelfs een lintje voor. Zo hing ‘Reguliersdwarsstraat’ jarenlang in het Baarnsch Lyceum.
Kuijten zette zijn schildersezel neer in de Reguliersdwarsstraat. Aan het einde van wat nu een drukke uitgaansstraat is rijst de blinde muur van het Carltonhotel op met de onderdoorgang naar de Vijzelstraat. Nu zijn er ramen in die blinde muur.
Harrie Kuijten, Foto hoek Prinsengracht/ Passeerdersgracht 1931
Harrie Kuijten (1883-1952), Prinsengracht
Olieverf op doek, afm. 47 x 62 cm, gesigneerd links onder, te dateren 1929.
Herkomst:
– Gekocht door Piet Boendermaker op atelier Kuijten in juli 1930, bron verkoopschrift dat Kuijten bijhield van al zijn verkopen.
– Na faillissement van Boendermaker in 1932 overgedragen aan de Bank voor Onroerende Zaken in Amsterdam.
– In najaar 1945 en 1946 werden in opdracht van de bank bij vestigingen van Vroom en Dreesmann in Amsterdam en Den Haag verkoopexposities gehouden van werken uit de collectie Boendermaker.
– Bij V&D in Amsterdam gekocht door een particuliere verzamelaar.
– Via vererving naar laatste eigenaar.
NB. Na het faillissement van Boendermaker laat de Bank voor Onroerende Zaken het beheer van een gedeelte van de collectie over aan Boendermaker, die altijd al ruimhartig uitleende. Hij kreeg er zelfs een lintje voor. Zo hing ‘Prinsengracht’ jarenlang in het Lorentz Lyceum in Eindhoven.
Kuijten zette in de zomer van 1929 zijn schildersezel neer aan de oneven kant van de Prinsengracht in Amsterdam en schilderde de hoek Prinsengracht/Passeerdersgracht aan de overkant. Zie ook de foto uit de collectie van het Stadsarchief Amsterdam uit 1931
Harrie Kuijten, Foto Latjesbrug over de Nieuwe Herengracht, Amsterdam ca. 1930
Harrie Kuijten (1883-1952), ‘Nieuwe Heerengracht’
Olieverf op doek, afm. 55,5 x 65,5 cm, gesigneerd links onder, te dateren 1929
titel in handschrift van de schilder op spieraam,
aantekening achterzijde ‘eigendom J. Hemelrijk’.
Herkomst:
– gekocht door Piet Boendermaker in juli 1930 op het atelier van Kuijten.
bron verkoopschrift, dat Kuijten bijhield van al zijn verkopen.
– Dr. J. Hemelrijk, Bergen
– particuliere collectie Alkmaar
Literatuur:
– Willem Baars e.a, ‘Harrie Kuijten 1883-1952’
– Jan Juffermans, ‘Harrie Kuijten’
– Dr. J. Hemelrijk, ‘Uit de dagboeken van een rector’
– Maria Smook-Krikke/ Joop Bekius, ‘Jacob Hemelrijk, een veelzijdig en gedreven mens’
NB. Jaap Hemelrijk, rector van het Murmellius Gymnasium in Alkmaar, was zeer bevriend met Kuijten en had een mooie collectie Bergense School schilderijen.
– Afgebeeld: Harrie Kuyten, een weerzien in Kortenhoef, pag 25
Het is juli 1930 wanneer Piet Boendermaker, weldoener van menig schilder, voor het eerst op het atelier van Harrie Kuijten aan de Plantage Muidergracht in Amsterdam verschijnt. Boendermaker kijkt rond, laat er geen gras over groeien en slaat toe. Hij zoekt 28 schilderijen uit en Kuijten noteert de titels in zijn verkoopschrift dat bewaard wordt door de erven Kuijten.
Boendermakers keuze was breed: stadsgezichten, schilderijen ontstaan in Kortenhoef, stillevens, een aantal naakten.
In de barre winter van 1928-1929 schilderde Kuijten de Latjesbrug over de Nieuwe Heerengracht. Zie ook de foto uit de collectie van het Stadsarchief Amsterdam.
De situatie is nu totaal anders: na de doorbraak naar de Rapenburgerstraat ligt er nu een brede, lelijke brug, wel met dezelfde naam.
Harrie Kuijten (1883-1952), Portret Leni
olieverf op doek, afm. 70 x 54 cm, gesigneerd en gedateerd links onder ‘Harrie Kuyten ’25 (= 1925)’
herkomst: particuliere collectie
Het portret van Leni van den Elsakker, de tweede echtgenote van Kuijten, is het eerste schilderij dat hij van haar maakte. Geboren in 1904 is ze op het schilderij 21 jaar.
Leni, de moeder van zijn kinderen Hans en Cécile, portretteerde Kuijten talloze malen in tekeningen en schilderijen. Zie daarvoor het boek van Willem Baars e.a. ‘Harrie Kuijten 1883-1952’ bijvoorbeeld ‘Meisje met sjaal’ van 1927 (pag.91) waar Leni dezelfde zomerjurk draagt als op het portret uit 1925. In het boekje bij de tentoonstelling in het Gemeentehuis van Bergen in 1999 tel ik 25 portretten van Leni!
Tentoonstelling:
‘Leni, Kuijtens favoriete model’, Gemeentehuis Bergen, Kunsttiendaagse oktober 1999.
Literatuur:
-Willem Baars, Hein Dik en Rob van Vuure, ‘Harrie Kuijten 1883-1952’, Amsterdam 1993,
Afbeelding catalogusnummer 61, pag. 87
-Afbeelding in boekje ‘Leni, Kuijtens favoriete model’, Uitgave: atelier Harrie Kuijten, Groet,
1999.
– Afbeelding ‘Harrie Kuyten, een weerzien in Kortenhoef’ pag. 29
Harrie Kuijten (1883-1952), Ontbijttafel met spiegel
Olieverf op doek, afm. 110 x 82 cm., te dateren ca. 1916, gesigneerd rechts onder
Herkomst: particuliere collectie België
Vergelijk dit vroege stilleven van Kuijten met schilderijen afgebeeld in Willem Baars e.a, ‘Harrie Kuijten 1883-1952’ op pag. 54 ‘Ontbijttafel met beijzeld raam’ en pag. 55 ‘Stilleven met zonnevlekken’. Dezelfde kleurstelling, dezelfde voorwerpen, bv. het fruitmesje.
Bij aankoop van het schilderij krijgt u de monografie van Baars e.a. over Kuijten cadeau.
Harrie Kuijten (1883-1952), Rotterdamse Mies
Olieverf op doek, afm. 114 x 60 cm., te dateren ca. 1917, gesigneerd rechts onder, in handschrift van de schilder op spieraam nogmaals gesigneerd en getiteld ‘ Rotterdamsche Mies’.
Herkomst: familie van de kunstenaar.
Rond 1917 schilderde Kuijten een aantal vrouwenportretten. We weten eigenlijk niet wie model stonden voor deze grote schilderijen. Dat geldt ook voor ‘Rotterdamsche Mies’. Kuijten schreef alleen deze titel op het spieraam. Moeten we het daarmee doen? En wat zien we op de achtergrond?
Erik Schmitz, dé locatie kenner van het Stadsarchief Amsterdam, deed een paar suggesties welke gebouwen we zien.
Het kan heel goed dat Kuijten zijn model Mies op de leuning van een stoel liet zitten en afbeeldingen gebruikte van gebouwen uit Nederlands- Indië van die tijd.
Links achter is een Chinese tempel afgebeeld van een type dat ook in Nederlands-Indië voorkwam. Onder deze tempel een gebouw dat doet denken aan een Chinese winkel, een zogenaamd ‘shophouse’, waar ook in Indië boodschappen gedaan werden. Links naast haar hoofd inheemse plantenmotieven en de koepel rechtsboven zou het voormalige stadhuis van Batavia kunnen zijn. Kuijten reisde veel in Europa, maar bezocht nooit Nederlands-Indië.
Beleefde Mies een ‘Gouden Tijd’ in Batavia en Nederlands-Indië? Het is een intrigerend portret.
NB. In 1912/1913 reisde Kuijten naar Zweden. Daar heeft hij ongetwijfeld kennis gemaakt met het werk van Anders Zorn (1860-1920). Deze Zweedse kunstenaar schilderde veel vrouwenportretten. Tot 31 januari 2021 een overzichtstentoonstelling van zijn werk in Kunstmuseum Den Haag.
Tentoonstelling:
– Centraal Museum Utrecht 29-12-1983 t/m 29-1-1984
– Kunstenaars Centrum Bergen 6-2-1984 t/m 7-3-1984
– Museum Bommel van Dam Venlo 17-3-1984 t/m 23-4-1984
Literatuur:
– Jan Juffermans, Harrie Kuyten 1883-1952, afbeelding pag. 33
– Willem Baars e.a., Harrie Kuijten 1883-1952, afbeelding pag. 63
NB. vergelijk andere afbeeldingen van vrouwenportretten uit diezelfde periode in beide boeken.
Harrie Kuijten (1883-1952), Groet gezien vanaf de duinen
olieverf op doek, afm. 47 x 62 cm, gesigneerd rechts onder, te dateren ca. 1947
Kuijten klom op het duin achter zijn huis en schilderde wat nu de Harrie Kuijtenweg heet en de polder daarachter. Zijn huis ligt achter de bomen, de witte stolpboerderij links heeft nog steeds dezelfde kleur.
Vergelijk dit schilderij met dezelfde voorstelling afgebeeld in Willem Baars e.a. ‘Harrie Kuijten’ op pag. 137.
Het daar afgebeelde schilderij is kleiner van formaat, 40 x 50 cm, en is altijd in bezit van de familie Kuijten gebleven.
Literatuur:
– Jan van der Lubbe, Margot Jongedijk ‘Frans Huysmans en de Bergense School’ 2022. Afgebeeld pag. 64
Harrie Kuijten (1883-1952) Baadsters in Kortenhoef
olieverf op paneel, afm. 22 x 26 cm, te dateren 1929
annotatie achterzijde: ‘Harrie Kuijten, Kortenhoef ’29 op atelier gekocht in 1951’
herkomst: weduwe van de kunstenaar Jan Budding (1922-1988)
Literatuur: Harrie Kuyten, een weerzien in Kortenhoef. afgebeeld pag.37
De aantekening achterop is van Jan Budding. Budding woonde ook in Groet en de twee dorpsgenoten kwamen bij elkaar over de vloer. Blijkbaar was Kuijten aan het schilderijtje gehecht: hij verkocht het pas in 1951.
Vergelijk dit schilderij met ‘Studie Kortenhoef’ afgebeeld in Willem Baars e.a. ‘Harrie Kuijten 1883-1952’ catalogusnummer 67. Daar is ook zijn vrouw Leni op de vlonder aan de waterkant afgebeeld.
In oktober 1999 was er een expositie in het oude Gemeentehuis van Bergen. Daarbij verscheen een catalogus: ‘Leni, Kuijtens favoriete model’.
Harrie Kuijten (1883-1952), Strand Camperduin
olieverf op doek, afm. 55 x 65 cm, gesigneerd links onder, te dateren 1937
herkomst: ouders vorige eigenaar kochten het schilderij in mei 1937 bij Harrie Kuijten in Groet. informatie uit het verkoopschrift waarin Kuijten zijn verkopen per maand noteerde.
Harrie Kuijten (1883-1952), Kerkje van Groet
olieverf op doek, afm. 40 x 50 cm. gesigneerd rechts onder, te dateren ca. 1947.
herkomst: door de vader van de laatste eigenaar direct bij de schilder gekocht.
Harrie Kuijten (1883-1952), Strand met tentjes
olieverf op doek, afm. 45 x 55,5 cm, gesigneerd links onder, te dateren ca. 1935
Zie de monografie van Willem Baars e.a.voor vergelijkbare ‘strandjes’van Kuijten.
Zie ook: ‘Sluijters en de modernen’ (Nardinc Collectie), 2022, pag. 154-155
Literatuur: ‘Harie Kuyten, een weerzien in Kortenhoef, afbeelding pag. 32
Harrie Kuijten (1883-1952), Strand met baders
olieverf op doek, afm. 28 x 41 cm, gesigneerd r.o. te dateren ca. 1935
Zie de monografie over Kuijten van Willem Baars e.a voor vergelijkbare ‘strandjes’ van Kuijten.
Andere literatuur: ‘Sluijters en de modernen’ (Nardinc Collectie, 2022, pag. 154, 155
Literatuur: Harrie Kuyten, een weerzien in Kortenhoef, afbeelding pag. 31
Harrie Kuijten (1883-1952), Hargergat
olieverf op doek, afm. 61 x 87.5 cm, gesigneerd rechts onder, te dateren ca. 1947
Herkomst: particuliere collectie Amsterdam
Kuijten was na de Tweede Wereldoorlog minder reislustig. Hij had jonge kinderen, bleef thuis en schilderde het landschap in zijn omgeving. Verschillende kleuren groen overheersen in zijn kleurenpalet. Vergelijk de Kuijten monografie van Willem Baars e.a. pag. 137 en pag. 141. Kuijten schilderde het Hargergat vanaf het hoge duin dat je bereikt via de Oude Heereweg in Groet.
Harrie Kuijten (1883-1952), Boerderij met kippen
olieverf op doek, afm. 50,5 x 53 cm, gesigneerd en gedateerd ’16(=1916) links onder
herkomst: laatste eigenaar particuliere verzamelaar Wassenaar.
Harrie Kuijten had een schriftje waarin hij al zijn verkopen noteerde. Een bladzijde van dat schriftje is afgebeeld in de monografie van Willem Baars e.a over Kuijten op pag. 29. Kuijten noteert bij het overzicht van 1918: ‘Hilversum, Boederij (sic) met kippen, H.Slaghek’ Meneer Slaghek was een goede klant. Zijn naam komt regelmatig terug in het verkoopschrift
Harrie Kuijten (1883-1952), Stolpboerderij in Groet
olieverf op doek op paneel, afm. 40 x 60 cm, gesigneerd r.o, te dateren ca. 1947
herkomst: particuliere collectie Amsterdam
Kuijten was niet ver van huis toen hij dit weilandje met hooioppers schilderde. Het is namelijk de witte boerderij achter zijn eigen woonhuis/atelier aan Heereweg 305 waar Kuijten met zijn gezin vanaf 1936 tot zijn overlijden in 1952 woonde. Zijn dochter Cécile, overleden in februari 2019, bewoonde de boerderij en stelde het atelier van haar vader iedere zondag open
De kunstenaar zette zijn ezel neer op de Hogenolweg, toen nog een onverharde weg aan de voet van de duinen. Helaas is het weilandje verdwenen en ook het zicht op de witte stolpboerderij, want, u raadt het al: er staan huizen.
Harrie Kuijten (1883-1952), Zandafgraving te Düsseldorf
olieverf op paneel, afm. 29 x 39 cm, resten signatuur l.o. te dateren 1912 of 1913
herkomst: particuliere collectie
Prijs: € 2200
Tentoongesteld:
1917:’Harrie Kuyten, Schilderijen en tekeningen, solotentoonstelling’ 17 november-12 december 1917. Kunstzaal Panorama Amsterdam. Deze expositieruimte was op de Plantage Middenlaan 50
1983: Centraal Museum Utrecht
1984: Kunstenaars Centrum Bergen
1984: Museum Bommel van Dam Venlo
Afgebeeld:
-Willem Baars e.a., Harrie Kuijten, pag. 49 (in kleur).
-Jan Juffermans, Harrie Kuijten, pag. 27 ( in zwart/wit met verkeerde afmetingen)
-Sylvia L. van Alting Geusau en Ester L. Wouthuysen, ‘Kunstzinnig vermaak in Amsterdam, Het Panoramagebouw in de Plantage 1880-1935’ Genootschap Amstelodamum 2021, pag. 173.
In het boek van Jan Juffermans is het schilderij gedateerd 1912, terwijl Willem Baars e.a. ca. 1913 aangeeft. Jan Juffermans schrijft op pag. 5 dat een lange reis Kuijten in 1910 naar Parijs, Londen, Schotland, Düsseldorf, Marokko en opnieuw naar Parijs voerde, waar hij bleef tot 1912. Het kan dus zijn dat hij het schilderij toen in Düsseldorf heeft gemaakt. Juffermans schijft verder dat hij na zijn bezoeken (in 1913) aan Denemarken, Noorwegen en Zweden “vervolgens opnieuw naar Duitsland ging”. Daar moest hij- verdacht van diefstal- enkele weken in voorarrest blijven. Was dat misschien in Düsseldorf? Zo ja, dan had hij alle tijd om te schilderen….
Harrie Kuijten (1883-1952), Stolpboerderij te Groet
olieverf op paneel, afm. 38,5 x 46 cm, gesigneerd l.o. te dateren ca.1940
herkomst: particuliere collectie, door familie van de laatste eigenaar direct bij de schilder gekocht.
Deze boerderij stond niet ver van de stolpboerderij aan de Heereweg in Goet waar Kuijten woonde en zijn atelier had.Het is een boerderij met zowel een aanbouw aan de voorkant en dorsdeuren naar de weg als een aangebouwde schuur. Vermoedelijk is hij afgebrand.
Harrie Kuijten (1883-1952), ‘Laantje te Groet, Herfst’
olieverf op doek op Franse maat schilderskarton afm. 46 x 38 cm, gesigneerd r.o. titel in handschrift van de schilder op achterzijde, te dateren ca. 1940.
herkomst: particuliere collectie, door familie van de laatste eigenaar direct bij de kunstenaar gekocht.
Harrie Kuijten (1883-1952), Hargergat te Groet
olieverf op doek, afm. 42 x 57 cm, gesigneerd l.o. te dateren ca. 1940
herkomst: particuliere collectie, door familie van de laatste eigenaar direct bij de kunstenaar gekocht.
Kuijten schilderde vaker het Hargergat. In de Kuijten monografie van Willem Baars e.a. is op pag. 138 een winters Hargergat afgebeeld.
Harrie Kuijten (1883-1952), Gezicht op Groet
olieverf op doek, afm. 56 x 70 cm, gesigneerd achterzijde en gedateerd 1936
herkomst: particuliere collectie
rechtstreeks gekocht bij de weduwe van de kunstenaar in 1973
Harrie Kuijten (1883-1952), ‘Vloed’
olieverf op doek, afm. 50 x 65 cm, gesigneerd r.o., te dateren ca. 1939
in originele, gerestaureerde lijst.
herkomst: particuliere collectie, familie van de eerste eigenaar.
In 1936 kwam Kuijten in Groet wonen. Eerst aan de Achterweg en vanaf 1938 in een stolpboerderij aan de Heereweg.
We weten precies wanneer dit schilderij het atelier verlaten heeft. Kuijten hield een verkoopschrift bij waarin hij per maand noteerde wat en aan wie hij een schilderij of tekening verkocht. In juli 1941 verkoopt hij dit schilderij aan meneer Schmidt uit Schagen en noemde het ‘Vloed’. Deze laatste was een amateurschilder, kocht wel vaker bij Kuijten en Kuijten logeerde na de oorlog wel eens bij Schmidt om daar vroeg in de ochtend de Veemarkt te kunnen schilderen.
Op het spieraam staat een andere titel ‘Ruwe zee’. Onder deze titel werd het schilderij eerder geëxposeerd in het Stedelijk Museum Amsterdam op een tentoonstelling van de Hollandsche Kunstenaarskring.
Toen Kuijten in Groet woonde, was hij vaak te vinden op het strand bij Camperduin. De contouren van de duinen zijn na bijna 80 jaar nog herkenbaar. U loopt naar strandpaviljoen Luctor en Emergo en kijkt naar links over de nieuwe lagune heen.
In de collectie van het Stedelijk Museum Alkmaar bevindt zich een vergelijkbaar schilderij met de volgende beschrijving: ‘Half Europa heeft Kuijten afgereisd om te schilderen. Uiteindelijk streek hij in 1936 in Groet neer, waar hij met zijn grote productie aan strandtaferelen en duinlandschappen een grote populariteit verwierf. Een “puur” landschap zonder badende mensen of badstoelen is een uitzondering in zijn werk.’
Harrie Kuijten (1883-1952), Het lege strand bij Bergen
Olieverf op doek, afm. 54 x 65 cm. te dateren ca. 1936
Herkomst: particuliere collectie USA, door grootvader van de laatste eigenaar direct bij de schilder gekocht.
Kuijten is bekend om zijn zonnige ‘strandjes’ met mensen. Op bewolkte dagen ging Kuijten ook naar het strand. Hij zette zijn schildersezel neer en spande het doek op; de vier dichtgeverfde gaatjes in de hoeken zijn nog zichtbaar. Het moet gewaaid hebben, want zandkorrels zitten in de verf. Afgebeeld in ‘Op ’t duin, duingedichten en duingezichten’.
Harrie Kuijten (1883-1952), Hooi oppers in Groeter polder
Olieverf op paneel, afm. 38 x 52 cm, gesigneerd l.o
Herkomst: particuliere collectie Bergen
Harrie Kuijten (1883-1952), Winter in Groet
Olieverf op doek, afm. 50 x 65 cm, gesigneerd l..o. te dateren 1947
in kasboek van Kuijten teruggevonden: verkocht in augustus 1947
herkomst: particuliere collectie
Kuijten stapte in de strenge winter van 1947 naar buiten uit zijn stolpboerderij aan Heereweg 305 en zette zijn ezel neer voor de deur. Het was een productieve winter, hij schilderde meer wintergezichten o.a. de bevroren Hagerplas. De situatie is nog precies dezelfde.
Harrie Kuijten (1883-1952), Concert in Café de Karseboom
tekening op papier, techniek: potlood, conté en oostindische inkt
afm. 21,5 x 26 cm, gesigneerd l.o. Harrie Kuijten
niet gedateerd, te dateren ca. 1915
Verkocht aan Stadsarchief Amsterdam
.
Kuijten bezocht in zijn Amsterdamse jaren regelmatig het Café Restaurant en Bodega De Karseboom. Het beroemde etablissement werd al gefrequenteerd door de Tachtigers en bevond zich in de Kalverstraat dicht bij de Dam.
‘De Kalverstraat en de Nieuwendijk gelijken twee reusachtige voorpoten van den zeekreeft, Den Dam. Ze zijn als scharen van dit beest, onophoudelijk in beweging.’ Zo beschreef de journalist Leo Simons beide drukke straten. ‘Op de Nieuwendijk treft men winkels met artikelen voor dagelijks gebruik, zoals kleding en huishoudtextiel. De Kalverstraat is daarentegen vol van cafés, sigarenwinkels, magazijnen van weelde-artikelen en de nieuwerwetse cafés voor dames: de melk- en chocoladehuizen. De grootste drukte heerst er ’s avonds. Rond half tien sluiten de meeste winkels hun deuren, maar de cafébezoekers, vaak schouwburggangers gaan na middernacht huiswaarts, dikwijls luidruchtig onder invloed van de genoten kunst en gezelligheid’, aldus Leo Simons.
In 1912 schilderde Kuijten al een concert in café de Karseboom dat zich nu in een particuliere collectie bevindt en afgebeeld is in de literatuur over Kuijten.
In 1921 gaf Bernard Houthakker, kunsthandelaar op het Rokin een map van zes litho’s uit van een concert in café De Karseboom in Amsterdam.
Deze complete map had ik ook in mijn collectie. De hier afgebeelde tekening is de enige voorstudie van zo’n litho. Waarschijnlijk heeft Kuijten ook tekeningen gemaakt van de andere vijf litho’s, maar die zijn niet bekend.
Literatuur: Harrie Kuyten, een weerzien in Kortenhoef, afbeelding pag. 28
Harrie Kuijten ( 1883-1952), Duinen in de zon
olieverf op doek, afm. 54x 65 cm gesigneerd l.o. te dateren ca. 1938
aantekening in handschrift van de schilder achterzijde:
Duinen in de zon Harrie Kuijten Groet (N-H)
herkomst: particuliere collectie
Harrie Kuijten (1883-1952), Paardenkoetsjes op het Rembrandtplein
olieverf op doek, afm. 60 x 72 cm gesigneerd r.o, te dateren 1917
herkomst: particuliere collectie Amsterdam
De locatie waar Kuijten dit stadsgezicht schilderde was me aanvankelijk niet duidelijk.
Ik zocht op de naam van het café ‘Taverne Grand Gala’ in krantenarchieven.
Regelmatig bleek de taverne in kranten te adverteren, zo ook in februari 1919 in De Telegraaf:
Op het Rembrandtplein is nu op nummer 8-10 hotel Atlanta gevestigd, de indeling van de raampartijen is echter nog exact dezelfde. Op nummer 8 was bovendien in die jaren de sociëteit gevestigd van de schildersvereniging Sint Lucas, die Kuijten frequenteerde.
Volgende vraag: wanneer schilderde Kuijten dit stadsgezicht? Het is uit de literatuur bekend dat de kunstenaar, die vanaf 1914 in Amsterdam woonde, impressionistische stadsgezichten schilderde in de traditie van George Hendrik Breitner. Voor een preciezere datering bood het schriftje, waarin Kuiten per jaar al zijn verkopen noteerde, uitkomst: in 1918 verkocht hij het schilderij aan een liefhebber uit Amsterdam. Waarschijnlijk schilderde hij het op een regenachtige winterdag in het jaar daarvoor.