Jaap Weijand (1886-1960), Ruïnekerk Bergen
olieverf op doek, afm. 52 x 85 cm, gesigneerd en gedateerd rechts onder ‘Jaap Weyand 1927’
sticker achterzijde: XVI Esposizione Internationale d’Arte della Città di Venezia 1928.
Jaap Weijand was met andere Nederlandse schilders uitgenodigd voor de 16e Biënnale in Venetië in 1928.
In het ‘Palazzo dell’Esposizione’ in de ‘Giardini di Castello’ hingen schilderijen van Piet Mondriaan Leo Gestel, Jan Sluijters, Jan en Charley Toorop, de broers Piet en Matthieu Wiegman én Jaap Weijand, die drie schilderijen instuurde. Titels: ‘Canale’, ‘Natura Morta’ en ‘Ruina’. Onduidelijk welke gracht en welk stilleven bedoeld worden. Opvallend dat de Italiaanse catalogus samensteller de Ruïnekerk in Bergen voor een ruïne aanzag.
In de collectie van Piet Boendermaker bevonden zich geen schilderijen van Jaap Weijand. In 1916 bracht jonkheer B.W.F. van Riemsdijk, directeur van het Rijksmuseum, Jaap Weijand in contact met het echtpaar De Viser-Roelofse in Bloemendaal. Carel de Visser en zijn vrouw Mimi Roelofse hadden grote belangstelling voor moderne kunst en steunden op voorspraak van Van Riemsdijk de kunstenaar Jaap Weijand en kochten zijn werk tot aan de Beurskrach van 1929.
Literatuur:
– Maaike Groot, ‘Jaap Weijand (1886-1960) en de kleurbreking van het licht’, Utrecht 2007
Jaap Weijand (1886-1960), Korenveld bij Bergen
olieverf op doek, afm. 65 x 90 cm, gesigneerd en gedateerd 1922 rechts onder.
herkomst: collectie De Visser
In haar studie over Jaap Weijand windt de kunsthistorica Maaike Groot er geen doekjes om. Het hoofdstuk over het weldoenersechtpaar Carel de Visser en Mimi Visser-Roelofse heeft de titel: ‘Kunst en olie, het mecenaat De Visser’. Carel de Visser was een marine-officier die met vroegpensioen ging, daartoe in staat gesteld door het familiekapitaal dat zijn vader met aandelen Koninklijke Olie had vergaard. Het echtpaar, dat in Bloemendaal woonde, had grote belangstelling voor moderne kunst. Zo vond Jaap Weijand in het echtpaar De Visser zijn eigen Boendermaker vanaf 1916 tot het rampjaar 1929.
Weijand exposeerde ‘Het korenveld bij Bergen’ in de zomer van 1923 bij kunsthandel J.H. de Bois in Haarlem en het schilderij verhuisde daarna naar Bloemendaal.
In Elsevier’s Geïllustreerd Maandschrift van augustus 1927 wijdt de schilder-criticus Kasper Niehaus een lange beschouwing aan het werk van Weijand. Hij wijst op de invloeden van Van Gogh op het werk van Weijand uit deze periode. Volgens Niehaus is bij beide kunstenaars “niet de exacte kleur het essentiële, maar een suggestieve kleur die een gloedvolle gemoedsbeweging uitdrukt”.
Niehaus zegt er niets over, maar suggereert hij dat Weijand zich liet beïnvloeden door Van Goghs beroemde Korenveld met kraaien?
Jaap Weijand (1886-1960), Stilleven met fruit en bloemen
olieverf op paneel, afm. 65 x 56 cm, gesigneerd en gedateerd 1933 l.o.
Jaap Weijand (1886-1960), Korenveld bij Bergen
Olieverf op doek, afm. 48×88 cm, gesigneerd en gedateerd r.o. 1922
Er zijn minimaal drie schilderijen van Jaap Weijand van hetzelfde landschap.
Een aantal jaren geleden verkocht ik een vergelijkbaar landschap van Weijand dat zich nu in een particuliere collectie in Bergen bevindt.
In de collectie van Tineke en Maarten Bertrams die in het najaar van 2017 te zien was in Nyenrode bevindt zich het schilderij Oogstveld met dreigend onweer van hetzelfde landschap.
Het schilderij wordt beschreven en afgebeeld op pag. 17 in de catalogus Van Kelder tot Frankot van deze tentoonstelling
De exacte locatie in Bergen kan ik helaas niet thuisbrengen. Waarschijnlijk de rand van De Voert. Daar werd vroeger koren verbouwd.
Jaap Weijand (1886-1960), ’t Oude Hof
olieverf op doek, afm. 60 x 81 cm gesigneerd en gedateerd ’28(= 1928) r.o
titel op sticker achterzijde Paysage de Bergen.
annotatie op doek achterzijde: Exp. P. Jaap Weyand Bergen, Hollande du Nord
In de zomer van 1993 opende Museum Kranenburgh met een eerste tentoonstelling van kunstenaars van de Bergense School. Bij die tentoonstelling verscheen een mooie catalogus Rond het ‘Oude Hof’. Op het omslag een schilderij van het Oude Hof van Gerrit van Blaaderen. Op de tentoonstelling schilderijen van de idyllische buitenplaats van o.a. Else Berg en Arnout Colnot. Je kunt stellen dat zo ongeveer alle kunstenaars van de Bergense School het Oude Hof geschilderd hebben: Dirk Filarski, Leo Gestel, Jan van Herwijnen, Harrie Kuijten, Mommie Schwarz en Matthieu Wiegman. En dus ook Jaap Weijand, Amsterdammer van geboorte die vanaf 1916 definitief in Bergen ging wonen.